Federalisme

Oostenrijk is een Bundesstaat, oftewel een federatie. Belangrijke rechtsgebieden zoals het bouwrecht en het ruimteordeningsrecht zijn aan de individuele Bundesländer overgelaten. De verschillen per Bundesland zijn niet heel groot, maar mogen niet genegeerd worden. Van bijzonder belang zijn daarbij regionale transactie- en gebruiksbeperkingen in toeristische gebieden: hier kan een vastgoedtransactie alleen toegestaan zijn, als de koper aan bepaalde vereisten voldoet. Eveneens kan het gebruik van een object door de eigenaar zelf beperkt zijn.

Procesrecht

Ondanks de grote overeenkomsten tussen het Nederlandse en Oostenrijkse recht zijn er belangrijke verschillen. Dit geldt ook voor het procesrecht, vooral in de tweede instantie. Beroepsschriften moeten aan strenge formele voorwaarden voldoen. Wie zich daaraan niet houdt, verliest zijn beroep.

Strafrecht

Oostenrijk is in vergelijking met Nederland een conservatief land. Verdachten worden relatief snel in voorlopige hechtenis genomen, dit helemaal als de verdachte geen voldoende integratie in Oostenrijk kan bewijzen. Wie zich in voorlopige hechtenis bevindt, komt er niet snel uit. Bij ernstiger delicten is er rechtspraak met hulprechters of juryleden. Veroordelingen gaan dikwijls met gevangenisstraffen gepaard. Er bestaat in Oostenrijk voor drugs geen gedoogbeleid: wie met een joint één keer de fout in gaat, komt er mogelijk met een waarschuwing vanaf, maar bij meerdere overtredingen is ook een gevangenisstraf een realistische mogelijkheid.

Heeft het Oostenrijkse systeem voordelen?

Ook als dit voor de betrokkenen soms anders lijkt, kan in vergelijking met andere landen gezegd worden dat het rechtssysteem betrekkelijk snel werkt. Men hoeft meestal niet jarenlang op het afsluiten van een procedure te wachten.